การอดนอนมีผลต่อโรคอ้วนอย่างไร

การอดนอนทำให้น้ำหนักตัวเพิ่มขึ้น: เหตุผลและความเสี่ยงที่คุณควรรู้

การนอนหลับเพียงพอเป็นหนึ่งในปัจจัยสำคัญที่ส่งผลต่อสุขภาพโดยรวมของเรา แต่เมื่อเราอดนอน นอกจากจะทำให้รู้สึกเหนื่อยล้าแล้ว ยังอาจทำให้น้ำหนักตัวเพิ่มขึ้นอีกด้วย รวมถึงเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดโรคอ้วนได้ โดยมีเหตุผลดังนี้:

1. ความไม่สมดุลของฮอร์โมน

• เกรลิน และเลปติน: การอดนอนส่งผลต่อฮอร์โมนที่ควบคุมความหิว เกรลิน (Ghrelin) ซึ่งเป็นฮอร์โมนที่กระตุ้นความอยากอาหารจะเพิ่มขึ้น ขณะที่เลปติน (Leptin) ฮอร์โมนที่ส่งสัญญาณความอิ่มทำงานลดลง ความไม่สมดุลนี้ทำให้เราหิวบ่อยขึ้น และอาจนำไปสู่การกินอาหารที่มีแคลอรี่สูง โดยเฉพาะของหวานและอาหารที่ไม่ดีต่อสุขภาพต่างๆ
• คอร์ติซอล: การอดนอนยังเพิ่มระดับคอร์ติซอล (Cortisol) ซึ่งเป็นฮอร์โมนความเครียดที่กระตุ้นให้เกิดการสะสมไขมัน โดยเฉพาะไขมันบริเวณหน้าท้อง

2. การกินจุกจิก ผู้ที่นอนไม่เพียงพอมักจะกินจุกจิกหรือกินมื้อดึกมากขึ้น ซึ่งส่งผลให้ร่างกายนำเข้าแคลอรี่มากเกินไป โดยเฉพาะจากของว่างและอาหารที่มีน้ำตาลหรือไขมันสูง เพราะความเหนื่อยล้าจากการอดนอนทำให้เรามักเลือกอาหารที่ให้พลังงานได้อย่างรวดเร็ว

3. ออกกำลังกายได้น้อยลง การอดนอนทำให้ร่างกายรู้สึกเหนื่อยล้าตลอดเวลา ส่งผลให้ขาดแรงจูงใจในการออกกำลังกาย ซึ่งทำให้กิจกรรมที่ช่วยเผาผลาญแคลอรีลดลง นำไปสู่การสะสมไขมันและน้ำหนักที่เพิ่มขึ้น

4. การดื้ออินซูลิน การนอนหลับไม่ดีส่งผลให้ความสามารถของร่างกายในการใช้อินซูลินลดลง ทำให้ระดับน้ำตาลในเลือดสูงขึ้น และเพิ่มความเสี่ยงต่อภาวะดื้อต่ออินซูลินในที่สุด ซึ่งเป็นปัจจัยที่ทำให้น้ำหนักตัวเพิ่มขึ้น และเสี่ยงต่อโรคเบาหวานประเภท 2

5. นาฬิกาชีวิตพัง การอดนอนรบกวนนาฬิกาชีวิต (Circadian Rhythm) ซึ่งมีผลต่อวิธีที่ร่างกายจัดการกับอาหารและกระบวนการเผาผลาญ เมื่อจังหวะของการทำงานของร่างกายถูกรบกวน อาจทำให้น้ำหนักตัวเพิ่มขึ้นจากการสะสมไขมัน

6. การทำงานของสมอง การอดนอนส่งผลต่อศูนย์การให้รางวัลในสมอง ทำให้เราเสี่ยงต่อการถูกล่อลวงจากอาหารที่ไม่ดีต่อสุขภาพมากขึ้น นอกจากนี้ยังลดความสามารถในการตัดสินใจ ส่งผลให้เราเลือกกินอาหารที่ไม่มีประโยชน์มากขึ้น

สรุป การนอนหลับไม่เพียงพอส่งผลกระทบต่อกระบวนการทางสรีรวิทยาที่เกี่ยวข้องกับความหิว การเผาผลาญ และการใช้พลังงาน ซึ่งทำให้น้ำหนักตัวเพิ่มขึ้น และเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิด โรคอ้วน ดังนั้นการดูแลสุขอนามัยการนอนหลับให้ดี จึงเป็นปัจจัยสำคัญในการรักษาน้ำหนักให้อยู่ในเกณฑ์ที่ดี และลดความเสี่ยงของโรคอ้วน